Hakim ve Savcıların Fazla Mesai Sorunu Meclis Gündeminde
CHP'nin hukukçu vekili Mahmut Tanal, hakim ve savcıların fazla mesai ücretine hak kazanmaları amacıyla hazırladığı kanun teklifini, Meclis Başkanlığı'na sundu. Tanal ayrıca haftalık çalışma süreleri 70 saati bulabilen hakim ve savcıların fazla mesai meselesini soru önergesi yoluyla Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'a sordu.
CHP İstanbul Milletvekili Av. Mahmut Tanal, hakim ve savcıların fazla mesai ücretine hak kazanmaları maksadıyla hazırladığı kanun teklifini TBMM Başkanlığı’na sundu.
Tanal’ın imzasını taşıyan Devlet Memurları Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin gerekçesinde, 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun “Çalışma saatleri” kenar başlıklı 54’üncü maddesinin, “Hâkim ve savcılar, haftalık çalışma süresi ve günlük çalışma saatleri yönünden Devlet Memurları Kanunu’ndaki hükümlere tabidirler” şeklinde düzenlendiği hatırlatıldı. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 99. maddesine göre ise memurların haftalık çalışma süresinin genel olarak 40 saat olduğunun anımsatıldığı gerekçede, söz konusu düzenlemelere rağmen hakim ve savcıların, haftalık çalışma saatlerine ek olarak ayrıca mesai saatleri dışında ve tatil günlerinde nöbet tuttukları aktarıldı.
HAKKANİYETE AYKIRI
Hüküm ve iddia makamının temsilcileri olan hakim ve savcıların büyük bir özveriyle çalıştıklarının vurgulandığı gerekçede, haftada 5 iş günü adliyede, mahkeme salonlarında vatandaşlarımızın hak ihlali yaşamaması amacıyla duruşmalara giren hakim ve savcıların, sorumlu oldukları dosyaları tamamlayabilmek, ağır iş yükünün altından kalkabilmek için evlerinde çalışmalarına devam etmek zorunda kaldıkları belirtildi.
Kanun teklifinin gerekçesinde, hakim ve savcıların haftalık yasal çalışma süresini aşarak, 65-70 saate varan mesai harcadıkları kaydedildi. Adli yıl içinde belirli sayıda dosyayı sonuçlandırma yükümlülüğü yüklenen, fazla mesai harcayan, haftalık mesailerine ek nöbet tutan hakim ve savcılara fazla mesai ücreti ödenmediğinin dile getirildiği gerekçede, bu durumun hakkaniyete aykırı olduğunun altı çizildi.
HAKİM VE SAVCILAR KAPSAM DIŞI TUTULDU
Gerek 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, gerek ise diğer kanunlar kapsamında çalışan kişilerin, tabi oldukları kanunlarda belirtilen çalışma süresinden daha fazla çalıştığı hallerde fazla mesai ücretine hak kazandıklarının hatırlatıldığı gerekçede, “Ancak bu durum hâkim ve savcılar için geçerli kılınmamıştır” ifadelerine yer verildi.
Anayasamızın 49. maddesinde çalışma hakkı ve ödevinin düzenlendiğinin kaydedildiği gerekçede, bu maddeye göre, çalışmanın herkesin hakkı ve ödevi olduğu, devletin, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışmayı desteklemek ve çalışma barışını sağlamakla yükümlü olduğu anımsatıldı.
Yine İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 23. maddesine göre herkesin çalışma, işini özgürce seçme, adil ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkının bulunduğunun aktarıldığı gerekçede, “Herkesin, herhangi bir ayrım gözetilmeksizin, eşit iş için eşit ücret hakkı vardır. Çalışan herkesin, kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır bir yaşam sağlayacak düzeyde, adil ve elverişli ücretlendirilmeye hakkı vardır” denildi. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 24. maddesinde de herkesin dinlenme ve boş zaman hakkının bulunduğunun vurgulandığı aktarıldı.
HAKİM VE SACILARA FAZLA MESAİ ÜCRETİ ÖDENMELİ
Tanal’ın hazırladığı kanun teklifinin gerekçede şöyle devam edildi: “Anayasamız ve uluslararası sözleşmeler ışığında her meslekte olduğu gibi hâkim ve savcılık mesleğinde de işine özveri ile bağlı olan, iş yükü haddinden fazla olan, hafta sonu, tatil, izin sürelerinde dinlenmeksizin adaletin sağlanması için gecesini gündüzüne katan hâkim ve savcıların emeklerinin karşılığı olarak fazla mesai ücreti ödenmesi gerekmektedir.”
TANAL, ADALET BAKANI’NA SORDU
CHP’nin hukukçu vekili Mahmut Tanal ayrıca, iş yükü haddinden fazla olan, haftalık çalışma süreleri 70 saati bulabilen hakim ve cumhuriyet savcılarının fazla mesai ücreti haklarına ilişkin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın yanıtlaması talebiyle Meclis Başkanlığı’na soru önergesi sundu. Söz konusu önergede Bakan Bozdağ’a şu sorular yöneltildi:
- Yargılama makamını temsil eden hakim ve iddia makamını oluşturan cumhuriyet savcılarına fazla mesai ücreti verilmesi maksadıyla yürütülen herhangi bir çalışma var mıdır? Şayet varsa söz konusu çalışmanın detayları nelerdir? Şayet herhangi bir çalışma yok ise neden yapılmamaktadır?
- İş yükü haddinden fazla olan, eve bile iş taşıyan, gece gündüz, hafta sonu, tatil, izin dinlemeksizin ellerindeki dosyaları yetiştirmeye çalışan hakim ve cumhuriyet savcılarının fazla mesai ücretine hak kazanmaları için gerekli adımlar atılacak mıdır?
- Adalet sistemi içerisinde görev yapan hakim ve cumhuriyet savcılarına fazla mesai, çalışma ücretinin verilmemesi, Anayasa’nın eşitlik ilkesinin vurgulandığı 10. maddesine aykırılık teşkil etmiyor mu? Diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlara fazla mesai ücreti ödendiği halde hakim ve cumhuriyet savcıları neden fazla mesai ücreti hakkından mahrum bırakılmaktadır?