ASANSÖRLERİN%38’İ UYGUN

TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Asansörlerin sadece yüzde 38’nin uygun halde olduğunu açıkladı.

Odadan yapılan açıklama şöyle:

Asansörler, günlük hayatımızda sıklıkla kullandığımız, kullanıcıların can emniyetini bir makinanın hakimiyetine bıraktığı, tasarımından imalatına, bakımından periyodik kontrolüne kadar her aşaması kontrol altında tutulması gereken düşey taşıma araçlarıdır. Bu aşamalar sağlıklı işlediğinde asansör kazaları ve asansör arızalarıyla karşılaşma riski en aza inecek, kullanıcılar konfor ve kolaylık sağlayan bir taşıma sistemine sahip olacaktır.

Asansörlerle ilgili standart ve yönetmeliklerin amacı; insanların ve/veya yüklerin taşınmasında kullanılan asansörlerin hizmete alınmasından sonra çevrenin, insanların ve canlıların sağlık ve güvenliğini tehdit etmeyecek şekilde kullanımlarını sağlamak üzere işletilmesi, bakımı ve yıllık kontrolleri için uyulması gereken kuralları belirlemektir. 

Odamız meslek alanımıza giren bu konuda gerek kamusal denetim boyutunda asansörlerin kontrollerini uzun yıllardır gerçekleştirmiş gerekse de eğitim ve ilgili mevzuatın geliştirilmesine yönelik birçok çalışmanın içerisinde bulunmuştur.

 Standart dışı ürün kullanılması, hatalı montaj yapılması veya bakımının yetkisiz ve ehil olmayan kişi ve firmalar tarafından yapılması sonucunda asansörlerde ciddi kazalar ve arızalar oluşmaktadır. Ülkemizde 2012 yılı asansörler için bir dönemeçtir. 18 Kasım 2008 tarih 27058 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanan Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği gereği asansör yıllık kontrollerinin akredite kuruluşlar tarafından yapılması zorunlu hale gelmiştir.

Şubemiz meslek alanımıza giren bu konuda kamusal denetim ağını güçlendirerek İstanbul`da tüm İlçe Belediyeleri ve Organize Sanayi Bölgeleri ile görüşmüş, asansör kontrollerinde dikkat edilmesi gereken hususları ve deneyimlerini aktarmıştır. Şubemiz, İstanbul`da dokuz ilçe belediyesi ve beş organize sanayi bölgesi ile protokol yapmış ve bu noktadaki asansör yıllık kontrollerini gerçekleştirmiştir. Kontroller  bize bildiğimiz bir sonucu göstermiştir: 2012 ve 2013 yıllarında gerçekleştirilen 11048 adet asansörün % 89`unda kullanılmasında sıkınca yaratan kusurlar tespit edilmiştir. Kontrol edilen asansörler eksikliklerin giderilmesi sonrası ücretsiz olarak 4350 kez ikinci kontrole tabii tutulmuş ve bu kontroller sonrası ancak kontrol edilen asansörlerin %38`i uygun hale gelmiştir.

Yıllık kontroller sonucu asansörlerin uygun hale gelmesi için bu işin üçlü sac ayağını oluşturan belediyelere, bina sorumlularına ve asansör monte eden firmalara çok iş düşmektedir.

DENETİM FAALİYETLERİ KAMUNUN MENFAATLERİ GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULARAK YAPILMALIDIR

Yıllık kontroller bir rant alanı değildir. Şubemiz 2012 yılından itibaren bilgilendirme çalışmaları, eğitim ve asansörlerin yıllık kontrolleri konusunda ciddi anlamda desteklediği bu süreç, bu işin sacayağını oluşturan bazı kesimler tarafından saptırılmaktadır.

Kamunun can ve mal güvenliği adına denk bütçe esasına göre yönetilen odamızın yaptığıkontroller bakımcı firmalar tarafından rant alanı olarak görülmekte ve kontrol sonucu binalara yüksek faturalar çıkarılmakta, bazen de işin kapsamı öncelikli güvenlik odaklı olmaktan çıkarılıp yapılan yetersiz, güncel standarda uygun olmayan modernizasyon işlemleri ile bina sorumluları yanlış yönlendirilmektedir. 

Asansörler halen imalatından eksik veya hatalı yapılmaktadır. Uygunluk değerlendirmesi ile ilgili ciddi yükümlülükleri bulunan asansör monte eden firmalar tarafından müteahhit ile yapılan anlaşma vb gerekçeler gösterilerek ilgili yönetmelik ve standartlara aykırı olarak eksik imal edilmektedir. 

Belediyeler yıllık kontrol faaliyetinin asıl sahibidir. Yönetmelikte ilgili idare olarak tarif edilen Organize Sanayi Bölgeleri ve Belediyelerin kamu can ve mal güvenliğini sağlamak asli görevidir. Bu noktada 2012 yılından önce kontrol, denetim ve tescil, 2012 yılından sonra ise denetim ve tescil alanlarında görevi bulunan belediyeler asansörlerin uygun hale getirilmesinden kamusal denetim adına sorumludur. Belediyeler yapılanmasını kamusal denetim odaklı olarak kurmalı, tescilli asansör sayısı, iletişim bilgileri vb veri tabanı çalışması yapmalı ve muayene yaptıran, yaptırmayan veya muayene sonrası önemli uygunsuzlukları bulunan binalara yaptırım uygulamalı, yıllık kontrol sürecinin takipçisi olmalıdır. 

BU NOKTADA BİR KEZ DAHA HATIRLATMAK İSTERİZ: İlgili yönetmelik gereği;

Bina yöneticileri, kullanıcıların can ve mal güvenliğinin tam olarak sağlanması amacıyla yetkili asansör bakımcı firmaları ile aylık bakım anlaşması imzalayacaklardır. Yine bina yöneticileri; yılda en az 1 kez yaptıracakları asansör bakımlarının yanında, A-Tipi Muayene Kuruluşlarına kontrollerini de yaptırmak ve bu kontrol sonrası tespit edilen eksikliklerin giderilmesini sağlamaktan sorumludurlar.

Asansör monte eden firmalar bakımı üstlendikleri asansörün uygun hale getirilmesi konusunda gerekenleri bina sorumlusuna bildirmekten, yıllık kontrollere eşlik etmekten ve nitelikli bakım faaliyeti ile asansörün uygunluğunu sürdürmekten sorumludur.

Belediye veya Organize Sanayi Bölgesi Müdürlükleri kontrol edilmeyen asansörleri veya kontrol sonrası eksik tespit edilen asansörleri denetim yetkisini kullanarak kullanım dışı bırakmaktan sorumludur. 

Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da yurttaşlarımızın can ve mal güvenliğini sağlama doğrultusunda üzerimize düşen sorumluluğu yerine getireceğimizi belirtir, asansörlerin yıllık kontrollerini kamusal denetim anlayışımızla sürdüren Belediyelere ve Organize Sanayi Bölge Müdürlüklerine teşekkür eder, kontrollerin daha etkin yürütülmesi için tüm tarafların daha duyarlı davranmaları gerektiğini kamuoyuna duyururuz. 

Zeki ARSLAN

TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI

İSTANBUL ŞUBE YÖNETİM KURULU BAŞKANI