Ha Açlık Sınırında Ha Asgari Ücretli

TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) çalışanların geçim şartlarını 2019 Haziran  “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırması ile ortaya koydu. Türkiye'de evli ve eşi çalışmayan 2 çocuklu bir vatandaş için ödenen asgari ücret 2 bin 115 TL iken açlık sınırı 2 bin 67 TL olduğundan asgari ücretli vatandaş açlık sınırından 48 TL kadar uzak kaldı.

TÜRK-İŞ araştırmasının Haziran 2019 ayı sonucuna göre:

• Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2 bin 67 lira 17 kuruş,
• Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 6 bin 733 lira 44 kuruş,   
• Evli olmayan-çocuksuz bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 2 bin 558  lira 94 kuruş olarak hesaplandı. 

Araştırmaya göre;  sebze-meyve fiyatlarındaki gerileme mutfak harcamasına olumlu yansıdı.  Mutfak enflasyonu aylık yüzde 2,67 geriledi, on iki aylık artış yüzde 20,58  bir çalışanın aylık yaşam maliyeti tutarı 2 bin 559 TL ile asgari ücretten fazla bir tutarı gösterdi.
Süt, yoğurt, peynir grubunda; geçen ay gerçekleşen fiyat artışlarının ardından bu ay önemli bir değişiklik görülmedi. Ancak daha önce zam yapmayan bazı markaların bu ay fiyatlarını yükselttikleri dikkati çekti.

TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2019 Haziran ayında şu şekilde oldu:

• Dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 2,67 oranında geriledi.

• Yılın ilk altı ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 6,49 oranında oldu

• Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 20,58 olarak hesaplandı.

• Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 22,64 oldu.

Araştırmaya göre;

• Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; kırmızı et kapsamında kuşbaşı ve kıymada -düşük oranlarla da olsa- fiyat artışı ortaya çıktı. Hesaplamada dikkate alınmayan bonfilenin kilogram fiyatının 90 TL’ye ulaştığı da not edildi. Av mevsiminin sona ermesiyle kültür balıkları satışı ön aldı ve fakat fiyatı geçen aya göre değişmedi. Tavuk fiyatı bu ay yine arttı. Sakatat dana ciğer fiyatındaki gerileme devam etti, yürek ve böbrek fiyatı aynı kaldı. Yumurta fiyatı -ihracatta yaşanan sıkıntılara da bağlı olarak- geriledi. Bakliyat ürünlerinde (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) bu ay önemli bir değişiklik olmadı.

• Sebze-meyve fiyatlarındaki mevsim şartlarına bağlı fiyat gerilemesi mutfak harcamasında gerilemeye neden oldu. Geçtiğimiz ay 7,81 TL olan sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 6,83 TL olarak hesaplandı. Geçtiğimiz ay 6,83 TL olarak hesaplanan ortalama sebze kilogram fiyatı bu ay 6,00 TL’ye geriledi. Meyve ortalama kilogram fiyatı ise bu ay 7,73 TL oldu. Bu tutar geçtiğimiz ay 9,14 TL olarak hesaplanmıştı. Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- pazarda yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alındı. Araştırmada ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam miktarından hareket edildi.

• Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; geçen ay yeni fiyat uygulanmaya başlanan ekmekte uzun bir süre değişikli beklenmiyor. Un, makarna, irmik ile pirinç fiyatında önemli bir değişikliği görülmezken bulgur fiyatında artış oldu.

• Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı, margarin ve zeytinyağı fiyatı değişmedi, ayçiçeği yağı fiyatı arttı. Zeytin fiyatı -yeşil ve siyah zeytin ortalaması olarakbiraz geriledi. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinden fıstık ve ay çekirdeği fiyatı arttı, diğerlerinin fiyatı yine değişmedi. Baharat (kimyon, nane, karabiber vb.) fiyatı aynı kaldı. Şeker, bal ve pekmez fiyatı değişmedi, reçel ve salça fiyatı arttı. Çay fiyatı ortalamada biraz yükseldi, ıhlamur fiyatı ise yine değişmedi (Şeker ve çaya yapılan zam, hesaplama yapıldığı dönem itibariyle henüz piyasaya yansımadı).