Kentsel Dönüşüm Mağdurlarının Gözünden Fesih Hakkı

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, kentsel dönüşüm sonucu oluşan mağduriyetlerin giderilmesi için ‘tek taraflı fesih hakkı’ getirileceğini açıkladı. Peki bu açıklama mağdurlar için ne ifade ediyor? Fikirtepe’de 14 senedir çözüme kavuşmayan kentsel dönüşüm hareketi mağdurlarının oluşturduğu Leke Fikirtepe Platformu Sözcüsü Engin Akgüzel, ‘tek taraflı fesih hakkı’nı mağdurların gözünden gazetemize anlattı.

“FESİH HAKKI BİR ŞEY İFADE ETMİYOR”

Engin Akgüzel, boyutu 65 bin kişiye ulaşan Fikirtepe’deki kentsel dönüşüm mağduriyetlerinin seslendirildiği ilk zamanları hatırlatarak, “Bakanlık yetkileri buraya geldiğinde, Murat Kurum’un ‘Bize mi sordunuz imza atarken?’, ‘Siz şirketlerle özel bir sözleşme yapmışsınız, özel bir hukuka girer’ dediği aklıma geliyor.” diyor. Bunları düşündüğünde fesih hakkının bir şey ifade etmediğini belirten Akgüzel;  firmanın Bakanlık tarafından getirilecek fesih hakkını kabul etmesi halinde bile, firmanın buraya yaptığı masrafların Bakanlık tarafından ödenmeyeceği için yine halktan çıkarılacağını belirtiyor.

“ACİLEN KİRA DESTEĞİ VERİLMELİ”

Platform sözcüsü Akgüzel “Devletin burada yapması gereken; acil olarak kira desteğini insanlara vermek, sonra da buradaki müteahhitlerin en çok belini kıran meselelerden biri olan müteahhitlerce ödenen altyapı paralarının miktarını makul bir seviyeye çekmek.” diyerek kentsel dönüşümün olduğu yerlerde devletin altyapıyı müteahhitlerden karşılamadığını ve kira yardımı verdiğini hatırlatıyor.  Bunun müteahhitlerle birlikte devlet tarafından karşılanabileceğini söyleyen Akgüzel, “Kentsel dönüşümde her şey vergiden muaf oluyor. Muafiyetin getirilerek müteahhitlerin önünü açılması lazım.  O zaman fesih hakkının altı dolu olur ve çözüme götürür diyebilirsiniz. Şuanki açıklamalar pek çözüme götürecek açıklamalar değil. Bu ifadeyi destekliyorum ancak altının boş olduğunu düşünüyorum.” ifadelerini kullanıyor.

“HAK SAHİPLERİYLE DEVLET BİR ARAYA GELMELİ”

Kurum’un fesih hakkı ile birlikte kentsel dönüşüme giren alanların bir kısmının TOKİ eliyle yapılacağı açıklamasına ilişkin konuşan Engin Akgüzel, kentsel dönüşümün Fikirtepe’de hep işin en başına döndüğünü belirtti. Akgüzel, “TOKİ’nin buraya yapabilecekleri neler? Başta yapılması gerekeni şimdi yapacaklarını söylüyorlar ancak vatandaşın elinde müteahhitlerle yaptıkları sözleşme var. Burada ilk yapılması gereken hak sahipleriyle devletin bir araya gelmesi. Mevcut şartnamelerle buradaki insanlara destek olunması lazım.” diyor.

“MÜTEAHHİTLERLE VATANDAŞ ARASINDA”

Fikirtepe’nin özeliyle ilgili hiçbir açıklamanın olmadığını vurgulayan Akgüzel, “Mecliste kentsel dönüşüm başladığından beri muhalefet milletvekilleri ‘Fikirtepe’ye kira yardımı yapılıyor mu, yapılmıyorsa neden yapılmıyor?’ diye yazılı soru önergeleri vererek Bakanlıktan cevabını istemişler. Bakanlıktan ‘Müteahhitlerle vatandaş arasında özel bir sözleşme yapıldığı için Bakanlığın taraf olmadığı’ yönünde bir cevap verilmiş.” sözlerini kullanıyor.

Engin Akgüzel, Bakanlık tarafından kendilerine gönderilen kamulaştırma evrakının bu durumun vatandaşla müteahhit arasında özel bir konu olmadığını belgelediğine dikkat çekerek “Siz mecbur bıraktınız, şimdi bizi ilgilendirmiyor demeniz devlet ciddiyetine yakışmıyor. Kira yardımı Bağdat Caddesi’nde, Caddebostan’da, Beşiktaş’ta Nişantaşı’nda var. Aradaki farkın Fikirtepe halkının çok zengin olması derdim ama… Şuan 6306 sayılı yasaya tabiiyiz, afet riski altındaki bölge ilan edildik ama kira yok.” şeklinde konuşuyor.

“MAĞDURİYETLER HİÇ GİDERİLMEDİ”

Platform sözcüsü, Fikirtepeli kentsel dönüşüm mağdurlarının 14 senedir mağduriyetinin hiç giderilmediğini belirterek şu ifadeleri kullanıyor; “Bakanlığın devraldığı 5 projeyi ayırıyorum. Geri kalan insanlarla ilgili hiçbir çalışma yok.”. Bunun Fikirtepe halkının muhatabı olmamasından kaynaklandığını söyleyen Akgüzel, müteahhitlerin hak sahipleriyle görüşmediğini, Bakanlığın ‘Dava açın’ dediğini ancak davaların 5-10 sene süreceğini söylediğini ve yüzlerce davanın olduğunu bildiriyor.

MÜTEAHHİT AVUKATLARININ ‘OYALAMA’ SİSTEMİ

“Bu davalarda maalesef müteahhitlerin avukatlarının  ‘Yasanın ne kadar etrafından dolanabiliriz’, ‘Ne kadar oyalayabiliriz.’  gibi bir sistemleri var.” diyen Engin Akgüzel; duruma 2016’da yıkılan, Raci Şaşmaz’ın sahibi olduğu PANA Yapı firmasının projesi dahilinde olan kendi inşaatlarından örnek veriyor; “Tek bir çivi çakılmadı. Hafriyat aşamasında tüm daireler satıldı. Ortada inşaat yok ama geriye dönük fesih davasında mahkemede verdikleri dilekçede şöyle bir cevap vermişler; ‘Biz inşaatı yapıyoruz, süremiz var, teslim edebiliriz ve kiraları da ödüyoruz, bu nereden çıktı?’. Birçok davadaki durum da bu aslında.” ifadelerini kullanıyor.

TEHDİT, PARA TEKLİFİ, SUÇ DUYURUSU…

Platform sözcüsü Engin Akgüzel, şahsi olarak bu konudan çok zarar gördüğünü, tehdit edildiğini, para teklifleri aldığını belirterek müteahhitin kendisi hakkında ‘halkı Raci Şaşmaz’a karşı kışkırttığı’yla ilgili 4 kere suç duyurusunda bulunduğunu belirtiyor.

“UCUZA DAİRE ALANLAR ÖRGÜTÜ”

Akgüzel, “İnsanları korkutmaya, sindirmeye çalışıyorlar.  Müteahhit herkese suç duyurusunda bulunuyor. ‘Raci Şaşmaz’a karşı Fikirtepe halkını kışkırttıklarıyla alakalı’ suç duyuruları var. Bazılarını örgüt kapsamına koymuşlar. Bu işi örgüte götürmeye çalışıyorlar davalarda.  Ucuza daire alanlar örgütü, parayı veren ama aslında vermeyenler örgütü gibi garip uydurmalarla süreci baltalıyorlar. 2018’in Mart ayında yaklaşık 300 kişi suç duyurularında bulunduk. Şirketin yaptığı suç duyuruları nedeniyle bu davayı açamadı savcı.”

OMBUDSMANDAN BAKANLIĞA YEDEK BELGELER

‘Acil kira desteği’, ‘Bakanlığın diğerleri gibi bu projeleri de devralması’ ve ‘insanlara destek olunması’ ile ilgili Ombudsmana yaptığı şikayet dilekçesine ilişkin olarak Engin Akgüzel; Kamu Denetleme Kurumundan ‘bir problem olmadığı ancak evrakların bakanlıkla paylaşılacağı’ yönünde bir cevap geldiğini bildiriyor. Evrakların zaten Bakanlıkta var olduğunu belirten Akgüzel şu ifadeleri kullanıyor; “Her ne kadar anlatmaya çalışsak da demek ki hata bizde, yine biz anlatamadık derdimizi. Fikirtepe’deki insanlarla toplu olarak Kamu Denetleme Kurumuna başvuracağız.”

“FESİH DEVLET KOORDİNATÖRLÜĞÜNDE YAPILMALI”

Fesih hakkına ilişkin Fikitepe Mahallesi Muhtarı Ahmet Gediz ise şu ifadeleri kullanıyor; “Fesih devlet koordinatörlüğünde yapılmalı. Burada Bakanlık ve belediye birlikte koordinasyon merkezi kurmalı. Danışarak, tartışarak ve anlaşarak bilgilendirme toplantıları yapılmalı. Olaylar fesihle düzelecek mi onu da zaman gösterecek.”

“BU İŞİN SİYASETİ OLMAZ”

Vatandaşın müteahhite teslim edildiğini ve yapayalnız bırakıldıklarını söyleyen Gediz, “Bu işin siyaseti olmaz. Seçim gelip gidiyor, bakan değişiyor, herkes farklı konuşuyor; olan Fikirtepeliye oluyor. Biz fakir duruma düşürüldük. Bu kentsel dönüşüm değil, bu Fikirtepeliyi buradan gönderme dönüşümü. Yaptınız bari arkasında durun. Gelin insanlara umut verin.” diyor

Kentsel dönüşümün getirdiği olumsuzluklardan bahseden Gediz,  mahallenin atık kağıt depoları, metruk binalar ve sabıkalılar nedeniyle sıkıntılı bir duruma girdiğini ve sosyal yaşamın daraldığını ifade ederek kentsel dönüşüm devam ederken çocuklara yönelik sosyal projelerin yapılması gerektiğine dikkat çekiyor.