Yeneroğlu, AİHM Kararlarının Yerine Getirilmemesini Meclis Gündemine Taşıdı

İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, Adalet Bakanı’nın katılmış olduğu bir televizyon programında Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını uygulama oranının %89 olduğunu ve Avrupa ülkelerinin uygulama oranının ise %79 olduğunu ve bu kapsamda ülkemizin, AİHM kararlarını Avrupa ülkelerinden daha fazla bir oranda yerine getirdiğini beyan etmesi üzerine konuya ilişkin soru önergesi verdi.

Dinle

Yeneroğlu, AİHM Kararlarının Yerine Getirilmemesini Meclis Gündemine Taşıdı

10 Şubat 2025 - 17:27

Yeneroğlu, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, Avrupa Konseyi’nin resmi internet sitesindeki verilere göre Avrupa ülkelerinin AİHM kararlarına uyma oranının %85 olduğunun altını çizdi. Öte yandan, bu oranın Avrupa ülkeleri açısından düşük olmasının sebebinin Rusya, Azerbaycan, Arnavutluk, Gürcistan, Malta gibi demokrasi ve hukuk bilincinin zayıf olduğu ülkeler olduğunu belirtti. Yeneroğlu, Türkiye açısından kararları uygulama oranının %90 olmasına rağmen dosya sayısı açısından bakıldığında 456 dosyanın icrasının yapılmadığını ifade etti.

‘Türkiye kendisini artık Avrupa Konseyi üyesi bile olmayan Rusya’yla mı kıyaslamaktadır?’

Yeneroğlu, “Türkiye kendisini hangi ülkelerle kıyaslamaktadır? AİHM kararlarını yüzde 32 oranında uygulayan, Avrupa Konseyi üyesi dahi olmayan Rusya ile mi? Yalnızca yüzde 34’lük bir uygulama oranına sahip Azerbaycan ya da yüzde 60 seviyesinde kalan Gürcistan ile mi? Yoksa hukukun üstünlüğünün gerçekten yerleşik olduğu Hollanda, İsveç, Almanya gibi ülkeler ile mi?” ifadelerini kullandı.

Hukukun üstünlüğünü esas alan ülkeler açısından dosya uygulama oranına dikkat çeken Yeneroğlu; İsveç’in dosya uygulama oranının %99 olup uygulanmayan dosya sayısının 1, Hollanda’da bu oranın %94 olup uygulanmayan dosya sayısının 11, Slovenya’da ise oranın %99 olup uygulanma bekleyen dosya sayısının 5 olduğunu ifade etti.

Adalet Bakanı’nın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının tamamen uygulandığını ileri sürmesinin doğru bir açıklama olmadığını ve kamuoyunu yanılttığını belirten Yeneroğlu, Bakan Tunç’un yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti:

‘AİHM’in Osman Kavala, Selahattin Demirtaş ve Yüksel Yalçınkaya hakkında vermiş olduğu ihlal kararları neden uygulanmamaktadır?’

Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni askıya aldığı bir dönem olmuş mudur? Olmuş ise Sözleşme hangi tarihlerde askıya alınmıştır?

Verilere göre AİHM’in vermiş olduğu uygulanmayan 456 dosyada kaç kişi hakkında ihlal kararı verilmiştir? Verilen bu ihlal kararlarında Türkiye aleyhine hükmedilen tazminat miktarı ne kadardır? Verilen bu ihlal kararlarında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin hangi maddelerinin ihlal edildiğine hükmedilmiştir?

AİHM’in Osman KAVALA ve Selahattin DEMİRTAŞ hakkında vermiş olduğu ihlal kararları neden uygulanmamaktadır?

AİHM’in “ihlalin çok sayıda insanı etkileyen sistemik bir sorundan kaynaklandığının ve böyle bir kararın icrası için ulusal düzeyde genel tedbirler alınması gerektiğini” özellikle vurguladığı on binlerce kişiyi ilgilendiren Yüksel YALÇINKAYA kararı uygulanmış mıdır? Uygulanmıyor ise hangi gerekçe ile uygulanmamaktadır?

‘Türkiye’de AİHM kararlarının %11’inin uygulanmadığı gerçeği karşısında, ihlal kararları uygulanmayan vatandaşlarımızın mağduriyetleri nasıl giderilecektir?’

Türkiye’de AİHM kararlarının %11’inin uygulanmadığı gerçeği karşısında, ihlal kararları uygulanmayan vatandaşlarımızın mağduriyetleri nasıl giderilecektir? Bu vatandaşlarımızın hukuki sorunlarının nasıl çözülmesi düşünülmektedir?

Türkiye açısından hem AİHS hem de Anayasa gereğince bağlayıcı olduğu çok açık olan AİHM kararlarına uyulmaması sonucu ortaya çıkacak olan yaptırımlar nelerdir ve bu yaptırımların ülkeye verdiği zararın sorumluluğunu hangi kurum üstlenecektir?